Er gaat geen dag voorbij of ik zie in nagenoeg elke facebookgroep voor psychologen / psychotherapeuten / orthopedagogen/ coaches / … hulpvragen voor cliënten gepost worden of intervisievragen gesteld worden. Maar kan dit zo maar?

Persoonlijk vind ik dit een beetje vreemd dat een medium als facebook hiervoor gebruikt wordt. Het gaat immers vaak om vertrouwelijke informatie die verspreid wordt op een medium die het niet altijd nauw neemt met privacy. Dus ja, ik ben 1 van die ambetante mensen die hierop wel eens reageert als ik een bericht zie met heel veel cliënteninfo.

Voor Konnektit leden maak ik dan ook liever gebruik van de SIILO app waarvan ik weet wie er toegang tot heeft. 

In een facebookgroep is dit niet altijd het geval.

Zelfs al is dit een zogenaamde gesloten facebookgroep en zelfs al vraag je als beheerder via enkele “controlevragen” wie lid wil worden van de groep. Toch heb je als lid van zo'n groep geen garanties dat iedereen vertrouwelijk zal omgaan met de info die er verspreid wordt.

Ik ben zelf actief in verschillende groepen en weet dat er zowel in mijn eigen groepen als in andere groepen mensen zitten die er mogelijks niet in thuis horen. Ik heb slechts 1 facebookgroep waarvan ik met 100% zekerheid weet wie er lid is en dat is de groep "leden van Konnektit".

Zij die gebonden zijn aan beroepsgeheim dienen er bijgevolg over te waken dat de informatie die zij via sociale media verspreiden in geen geval terug te brengen is tot de desbetreffende cliënt(en). Maar wat kan wel / niet en wie is er gebonden aan beroepsgeheim? Ik zet het even op een rijtje in deze blog.

Moeten zowel de WUGer als de niet-WUGer het beroepsgeheim respecteren?

Ja.

De gezondheidsberoepen, de WUGer dus, moeten het beroepsgeheim respecteren omdat zij zeker en vast geviseerd worden in artikel 458 Strafwetboek. De WUGer oefent immers een erkend beroep uit en moet dus het beroepsgeheim respecteren.

Van de niet-WUGer kan op basis van bepaalde rechtsleer verdedigd worden dat hij de sancties vervat in artikel 458 Strafwetboek, niet riskeert omdat hij geen erkend beroep uitoefent. Maar zeker is dat niet. En los daarvan, moet hij zich trouwens houden aan de algemene (op iedereen rustende) zorgvuldigheidsnorm en moet hij dus in de regel zwijgen.

Wat mag er niet?

• een cliënt mag zichzelf niet (kunnen) herkennen, en een collega mag de cliënt niet (kunnen) herkennen;
• los daarvan, kan gedetailleerde informatiedeling over een casus best achterwege gelaten worden.

Wat riskeer ik als ik geheime info deel?

Tot een cliënt terug te brengen en/of gedetailleerde informatie is  “geheime” informatie die valt onder het beroepsgeheim. Het mag dus niet zomaar gedeeld worden.

Als “geheime” informatie gedeeld wordt met derden, wordt “in de regel” het beroepsgeheim geschonden. Artikel 458 Strafwetboek bestraft dat met een gevangenisstraf tot 3 jaar en/of een geldboete tot € 1.000,- (momenteel te indexeren door te vermenigvuldigen met 8).

“In de regel”, dus niet steeds. Het beroepsgeheim mag of moet zelfs in bepaalde gevallen aan de kant geschoven worden zodat informatie delen mag of moet (lees hierover meer in deze blog). Maar op sociale media is van deze uitzonderingen geen sprake.

Wat als je beheerder bent van een facebookpagina / facebookgroep?

De beheerder van de facebookpagina's en/of -groepen kan maar beter degelijk toezien op de informatie die er gedeeld wordt, en zo nodig ingrijpen en informatie verwijderen. Het is immers niet uit te sluiten dat hij - omdat hij de informatiedeling toelaat en een forum voorziet - mee verantwoordelijk gesteld zal worden. Dan riskeert hij diezelfde strafsancties als mededader of medeplichtige, zelfs al is hij geen psycholoog en/of psychotherapeut.

Tot slot 3 tips

Tip 1: wil je toch gebruik maken van een medium als facebook om vragen over cliënten te stellen, beperk dan je vraag tot volgende opsomming

• voor kind / jongere / volwassene
• individuele begeleiding / relatie- of gezinstherapie
• problematiek (bv depressie / relatieproblemen / ...)
• regio

Tip 2: heb je nood aan een grondiger casusbespreking, sluit je dan aan bij een intervisiegroep of doe beroep op een supervisor.

Via deze link vind je supervisoren uit de verschillende stromingen.

Of als Konnektit lid kan je ook een oproep in siilo plaatsen met de vraag naar overleg met een collega.

Tip 3: je cliënt kan je niet ontslaan van je beroepsgeheim

Soms bevatten berichten de mededeling "geplaatst met toestemming van de cliënt" Maar de toestemming van je cliënt om zijn situatie met anderen te bespreken (al of niet professionals) ontslaat jou als hulpverlener niet automatisch van jouw beroepsgeheim. Het beroepsgeheim is nl. van openbare orde. Het is dus belangrijk om goed overwogen te beslissen wat je wel en wat je niet deelt met de andere(n).

Deze blog werd geschreven door Sonja Delbeecke in samenwerking met Mr. Ann Dierickx, advocate bij Advocatenkantoor Dewallens en Partners

Ann Dierickx is advocaat-partner bij Dewallens & partners. Ze is ook gastprofessor aan de Faculteit Rechten (Beroepsuitoefening in de zorg) en Farmacie (Farmaceutische wetgeving en deontologie) van de Universiteit van Antwerpen. Ze legt zich toe op het gezondheidsrecht en in het bijzonder op de beroepsuitoefening van zorgverleners zoals psychologen, kinesisten, artsen, diëtisten, etc. Ook verstrekte ze al advies aan psychotherapeuten. Ze deed veel ervaring op in tucht- en strafzaken waar de zorgverlener aangesproken wordt op het niet respecteren van de reclame- en andere regels, de patiëntenrechten, … Ook geeft ze advies over bestaande en toekomstige regelgeving, en voert ze procedures voor de Raad van State dan wel het Grondwettelijk Hof waarbij ze de regels over de beroepsuitoefening verdedigt of aanvalt.

Sinds augustus 2020 werken Dewallens & partners en Konnektit nauw samen om de leden van Konnektit op juridisch vlak te ondersteunen m.b.t. vragen inzake gezondheidsrecht.

Deze blog is geschreven door Sonja Delbeecke. Ze heeft sinds 2005 een eigen praktijk als psychotherapeute / bemiddelaar in familiezaken. Daarnaast is ze zaakvoerder van Konnektit en ondersteunt ze hulpverleners zowel op inhoudelijk vlak als op vlak van ondernemen.  

© 2021 – Sonja Delbeecke - alle rechten voorbehouden

Wil je mijn volgende blogs graag rechtstreeks in je mailbox?

Vul dan hieronder jouw gegevens in.